ကင္ဆာေဘးဆိုးကို ကာကြယ္ႏိုင္မယ့္ အသီးအႏွံ ( ၁၀ ) မ်ိဳး

ေမးလ္ထဲေရာက္လာလို႕ တင္ေပးလိုက္ပါတယ္ . . ေပးပို႕သူ၊ ေရးသားသူ ေက်းဇူးပါ . . .
( ၁ ) ပန္းေဂၚဖီစိမ္းႏွင့္ ေဂၚဖီထုပ္

ပန္းေဂၚဖီစိမ္း၊ ေဂၚဖီထုပ္၊ Brussel (ကြမ္းသီးေဂၚဖီထုပ္)၊ ပဲပင္ေပါက္၊ပန္းေဂၚဖီ၊ ကိုက္လန္၊ မုန္ညင္းမက္ေစ့ စားျမန္ရည္ႏွင့္ မုန္လာဥ စသည္တို႕ျဖစ္ပါသည္၊ အဲဒီဟင္းသီဟင္းရြက္ေတြထဲက ကင္ဆာကို တိုက္ခိုက္ေပးႏိုင္မဲ့ ဓာတ္သဘာ၀ပစၥည္းေတြ အမ်ားအျပား ပါ၀င္ေနခဲ့ပါတယ္၊ အဆိုပါ ဟင္းသီးဟင္းရြက္ေတြထဲက ရရွိမယ့္ အင္ဇိုင္းေတြကပဲ ကင္ဆာျဖစ္ေစမယ့္ ကာစီႏိုဂ်င္ေတြကို ပယ္ဖ်က္ေပးခဲ့ပါတယ္။

( ၂ ) မုန္လာဥ-၀ါ

ေဆးလိပ္ေသာက္သံုးသူေတြ ျဖစ္လာတတ္မယ့္ ကင္ဆာေရာဂါကို မုန္လာဥ၀ါ တေန႔တလံုး
မွန္မွန္စားေပးႏိုင္ရံုနဲ႔ ေရာဂါေလ်ာ့ပါးလာႏိုင္ပါမယ္၊ မုန္လာဥ၀ါဟာ
စိတ္ပင္ပန္းမႈ၊ ပန္းနာေရာဂါျဖစ္မႈ၊ ဖ်ဥ္းေရာဂါစြဲမႈနဲ႔ အသားအေရ
ဓာတ္ေဖာက္မႈတို႔ကိုပါ ကာကြယ္ေပးပါတယ္၊ ေရာဂါျမင့္မားရင္လည္း
ခ်ံဳ႔ေပးတတ္ပါတယ္၊ မုန္လာဥ၀ါထဲမွာ ပါ၀င္တဲ့ Betacarotene ဓာတ္သဘာ၀ဟာ
ေသြးထဲက ကိုလက္စထေရာေတြကိုေတာင္ ဖိခ်ေပးျပီး အူမကင္ဆာနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့
ျပႆနာအမ်ိဳးမ်ိဳးကို ေျဖရွင္းေပးတတ္ပါတယ္။
သို႔ေသာ္ သတိျပဳဖို႔မွာ ဘယ္လိုပဲ မုန္လဥ၀ါႏွင့္ ကာကြယ္ဖို႔
ေဆာင္ရြက္ေပမယ့္လည္း ေဆးလိပ္ စီးကရက္ ေတြကို ဆက္လက္ျပီး သဲႀကီးမဲႀကီး
ဖြာရႈိက္ေနရင္ေတာ့ ဓာတ္သဘာ၀ရဲ့ ထက္ျမက္တဲ့အာနိသင္ကို
ေကာင္းစြာခံယူရရွိႏိုင္ေတာ့မွာ မဟုတ္ပါဘူး။

( ၃ ) ငရုတ္ႏွင့္ ငရုတ္ေကာင္း
ပူစပ္ပူရွိန္းရွိလွတဲ့ ငရုတ္၊ ငရုတ္ေကာင္းေစ့တို႔ထဲမွာ
Capsaicinလို႔ေခၚတဲ့ ဓာတ္သဘာ၀ပစၥည္းေတြ ပါရွိပါတယ္၊ ဒီပစၥည္းေတြဟာ
ေဆးလိပ္အေသာက္မ်ားမႈ၊ အဆုတ္ကင္ဆာျဖစ္မယ့္ ေဘးရန္ကို ကာကြယ္ေပးတတ္ပါမယ္၊
ထို႔ျပင္လည္း ပင္ပန္းမႈဗဟိုမွာ နာက်င္ကိုက္ခဲမႈျဖစ္တတ္မယ့္
သဘာ၀အေႀကာင္းေတြကိုပါ ပယ္ဖ်က္ေပးခဲ့ ပါတယ္၊ Capsaicinဓာတ္ဟာ ကိုက္ခဲမႈကို
ကာကြယ္ေပးမယ့္ သဘာ၀လည္း ရွိေနပါတယ္၊ ငရုတ္ေကာင္းဟာ သလိပ္ေပ်ာက္ေစတယ္၊
ေခ်ာင္းဆိုးရင္က်ပ္ သက္သာေစတယ္၊ ျပီးေတာ့ ေသြးထဲက ခဲက်ပ္မႈေတြကိုလည္း
အရည္ေပ်ာ္ေစတတ္တယ္။

( ၄ ) ေရွာက္၊ သံပရာ၊ အသီးအႏံ
သဘာ၀အင္ဇိုင္းေတြပါ၀င္ျပီး ကင္ဆာဆဲလ္ေတြ မ်ိဳးပ်႔ံေအာင္ ေဆာင္ႀကဥ္းေနတဲ့
ကာစီႏိုဂ်င္ေတြကို ဖယ္ရွား ႏိုင္တဲ့ ဓာတ္သဘာ၀ေတြဟာ ေရွာက္တို႔၊
သံပရာတို႔ထဲမွာ ေပ်ာ္၀င္စြာ တည္ရွိေနခဲ့ပါတယ္၊ Limoneneလို႔ ေခၚတဲ့
ဓာတ္သဘာ၀ေတြဟာ ကင္ဆာကို တိုက္ဖ်က္ႏိုင္မယ့္ အင္ဇင္းေတြကို
ျမႇင့္တင္ေပးပါတယ္၊ ေရွာက္ႏွင့္ သံပရာတို႔ထဲမွာ ပါ၀င္တဲ့ Glucarase
ဓာတ္ေတြကလဲ ကင္ဆာဖြဲ႔စည္းေစမယ့္ အေႀကာင္းေတြကို အရွိန္အဟုန္နဲ႔
ေခ်ဖ်က္ေပးေလ့ ရွိခဲ့တယ္၊ Limonene ဓာတ္ေတြ ေပ်ာ္၀င္ေနတဲ့အထဲမွာ
တရုတ္နံနံ၊ ဖာလာ၊ ကရေ၀းႏွင့္ စမုန္နက္တို႔လည္း ပါ၀င္ေနပါတယ္။

( ၅ ) ႀကက္သြန္ျဖဴ ႏွင့္ ႀကက္သြန္နီAllium ကြန္ေပါင္းေတြ
ဖြဲ႔စည္းတည္ရွိေနတဲ့အတြက္ေႀကာင့္လည္း ႀကက္သြန္ျဖဴ၊ ႀကက္သြန္နီတို႔ဟာ
စူးရွတဲ့ အနံ႔အရသာပစၥည္းအျဖစ္နဲ႔ တည္ရွိခဲ့တာဟာ တမူထူးျခားေနခဲ့ပါတယ္၊
ႀကက္သြန္ျဖဴနီတို႔ဟာ အင္ဇိုင္းေတြကို ျမင့္တင္ေပးခဲ့တာနဲ႔ အမွ်ပဲ
ကင္ဆာျဖစ္ေစတဲ့ ကာစီႏိုဂ်င္ေတြကို ေခ်ဖ်က္ေပးပါတယ္၊ ႀကက္သြန္ျဖဴ
ႀကက္သြန္နီ တို႔အျပင္ ႀကက္သြန္ျမိတ္နဲ႔ ဟင္းခတ္ႀကက္သြန္ျမိတ္တို႔ကလည္း
ထက္ျမက္တဲ့ ေဆးဖက္၀င္ပစၥည္းေတြအျဖစ္ တည္ရွိေနခဲ့ပါတယ္။

( ၆ ) စပ်စ္သီး
စပ်စ္သီးထဲမွာ ကင္ဆာတိုက္ဖ်က္တဲ့ အင္ဇိုင္းေတြကို ထုတ္လုပ္ေပးမယ့္
Ellagic အက္ဆစ္ေတြနဲ႔ ျပည့္သိပ္ေနခဲ့ ပါတယ္၊ ပန္းသီး၊ စေတာ္ဘယ္ရီသီးႏွင့္
ရတ္စဘယ္ရီသီးတို႔ထဲမွာလည္း အသံုး၀င္လွမယ့္ အက္ဆစ္ေတြ ေပ်ာ္၀င္ေနပါတယ္၊
Phenol လို ဓာတ္တိုးဆန္႔က်င္မႈ သဘာ၀ေဆာင္ယူရာ လူေတြအတြက္ အလြန္အဖိုးတန္
လွမယ့္ဓာတ္ေတြ စပ်စ္သီးထဲမွာ ျပည့္၀ေနတာေႀကာင့္လည္း လူကိုဒုကၡေပးမယ့္
ေသြးခဲမႈေတြကို အရည္ေဖ်ာ္ခ် ေစႏိုင္ခဲ့ပါတယ္၊ အထူးသျဖင့္
အဆိုးကိုလက္စထေရာ (LDL)ေတြကို ျဖစ္ပါတယ္။

( ၇ ) ဖရဲသီ၊ သခြားသီး
ကင္ဆာကို ကာကြယ္ႏိုင္မယ့္ အသီးအႏွံေတြကို ေလ့လာခဲ့ရာမွာ ဟင္းသီး
ဟင္းရြက္စိမ္းတို႔လို ထက္ျမက္တဲ့ ဖရဲသီးတို႔ သခြားသီးတို႔ကိုပါ
ျမင္ေတြ႔ခဲ့ပါတယ္၊ ဖရဲသီး၊ သခြားသီးတို႔ထဲမွာ ျပည့္၀တဲ့ဓာတ္ကေတာ့
Carotenoids ႏွင့္ Cantaloupes တို႔ ျဖစ္ႀကပါတယ္၊ ကင္ဆာကို
တိုက္ခိုက္ႏိုင္တဲ့ ဓာတ္သဘာ၀ ကြန္ေပါင္းေတြ ျဖစ္ႀကပါတယ္၊
တရုတ္ျပည္မွာေတာ့ ကတိုးသခြားဟာ အသည္းေရာင္ ေရာဂါ၊ ကင္ဆာႏွင့္
မိန္းမသားေတြ ဓမၼတာထိန္းညႇိဖို႔ရာ ကိစၥေတြမွာ အသံုးခ်ရမယ့္
ေဆးဖက္၀င္ပစၥည္းတခု ျဖစ္ေနပါတယ္၊ ႀကက္သြန္နီ ႀကက္သြန္ျေဴနဲ႔
ဂ်င္းတို႔လိုပဲ Adenosine ေခၚ ေသြးခဲမႈကို အရည္ေပ်ာ္ေစတဲ့ သဘာ၀ေကာင္းေတြ
ပါ၀င္ေနတာေႀကာင့္ ႏွလံုးနဲ့ပတ္သက္တဲ့ ေရာဂါေတြ ကုစားရာမွာပါ
ဆက္စပ္သံုးစြဲခဲ့ပါတယ္။

( ၈ ) ပဲပိစပ္
ကင္ဆာဆဲလ္ေတြ မ်ိဳးပြားေအာင္ ပံ့ပိုးေနတဲ့ ေသြးေတြကို ျဖတ္ေတာက္ေပးရာမွာ
ပဲပိစပ္ဟာ အသံုး၀င္တဲ့ပစၥည္း တခုလို ျဖစ္ေနခဲ့ပါတယ္၊ ပဲပိစပ္ပဲတို႔ထဲမွာ
Genistien ဓာတ္သဘာ၀ေတြ ျပည့္၀စြာ ပါ၀င္ေနတာေႀကာင့္လည္း
ကင္ဆာေရာဂါမျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္ရာမွာ ထူးထူးျခားျခား အသံုး၀င္ေနပါတယ္၊
ပဲပိစပ္ဟာ အမ်ိဳးသမီးေတြ မေတာ္တဆ ႀကံဳဆံုလာႏိုင္တတ္မယ့္ ရင္သားကင္ဆာႏွင့္
သားအိမ္ကင္ဆာတို႔ကို စြန္႔စားမႈႀကီးမျဖစ္ေစေအာင္ ေျဖေလွ်ာ့ေပးတတ္ပါမယ္၊
Genistien ဓာတ္ဟာ အမ်ိဳးသမီးေတြကို အက်ိဳးျပဳတဲ့ ကိုယ္ခႏၶာထဲက ထုတ္လုပ္ရာ
အီစထရိုဂ်င္ ဓာတ္သဘာ၀ေတြနဲ႔ ခပ္ဆင္ဆင္တူပါတယ္၊ ပဲပိစပ္ကို
အဲဒီေဟာ္မုန္းအျဖစ္ ေျပာင္းလဲရယူႏိုင္ ပါမယ္၊ တိုဟူး၊ ပဲက်ပ္ပ်ဥ္၊ ပဲႏို႔
စသည္တို႔ထဲမွာ Genistien ဓာတ္ အျပည့္အ၀ ပါရွိပါတယ္၊ ေျမပဲ၊
လူဆန္ပဲပင္ႏွင့္ ေဒါက္ခြရြက္တို႔ထဲမွာလည္း အဲဒီဓာတ္သဘာ၀ေတြ တည္ရွိပါတယ္။

( ၉ ) လက္ဖက္
လက္ဖက္ရြက္၊ အထူးသျဖင့္ ဂရင္းတီး လက္ဖက္ထဲမွာ လူကိုအက်ိဳးျပဳရာ
ေရာဂါတိုက္ဖ်က္ျပီး က်န္းမာမႈတိုးျမႇင့္ ေစမယ့္ Polyphenols ဓာတ္ေတြ
ပါ၀င္ေနပါတယ္၊ အကယ္၍ ပံုမွန္ဆဲလ္ေတြကေန ကင္ဆာဆဲလ္အျဖစ္ ကူးေျပာင္းျပီး
ဆက္လက္ပြားတိုးလာေတာ့မယ့္ အခါေတြမွာ Catechin ေခၚ ပိုလီဖီေနာလ္ ဓာတ္သဘာ၀
ေတြကပဲ မျပန္႔ပြားေအာင္ တားဆီးကာကြယ္ေပးတတ္ပါတယ္၊ ကင္ဆာအျဖစ္
ဖြဲ႔စည္းေပးေတာ့မယ့္ ကာစီႏိုဂ်င္ ေတြကိုလည္း တိုက္ထုတ္ေပးခဲ့ပါတယ္၊
ဂရင္းတီးကို ေသာက္စရာအေအးအျဖစ္ ဖန္တီးေသာက္ခဲ့ရင္ အာနိသင္
ပိုထက္ျမက္ႏိုင္ပါမယ္။

( ၁၀ ) ခရမ္းခ်ဥ္သီး
လူကို ေရာဂါတိုးပြားေအာင္ ဖန္တီးေနမယ့္္ ပိုယ္ထဲက ဖရီးရယ္ဒီကယ္
အညစ္ေတြကို ဖယ္ရွားေပးႏိုင္မယ့္ ဗီတာမင္စီဓာတ္ဟာ ခရမ္းခ်ဥ္သီးထဲမွာ
အမ်ားဆံုး ေပ်ာ္၀င္ေနတတ္ပါမယ္၊ ဗီတာမင္စီဟာ အသီးအရြက္ အေတာ္မ်ားမ်ားမွာ
ပါ၀င္ေနေပမယ့္ ခရမ္းခ်ဥ္သီးမွာ ထူးျခားတာတခုက Lycopene အျဖစ္
ပါ၀င္တာျဖစ္တယ္၊ ကင္ဆာျဖစ္ေစတဲ့ ႏိုက္ထရစ္အက္ဆစ္ေတြကို ဖယ္ရွားေစမယ့္
Pcoumaslic အက္ဆစ္ႏွင့္ Chlorogenic အက္ဆစ္တို႔လည္း ခရမ္းခ်ဥ္သီး
နီနီထဲမွာ ျပည့္၀စြာတည္ရွိေနပါတယ္၊ အလားတူ အဲဒီသဘာ၀ေတြကို ဖရဲသီး၊
စေတာ္ဘယ္ရီနဲ႔ မုန္လာဥ၀ါ တို႔ထဲမွာလည္း ေတြ႔ႏိုင္ေႀကာင္း
တင္ျပလိုက္ပါတယ္။